Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Gençlik Kolları; Atatürk İlke ve İnkılaplarına bağlı olarak, “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” ülküsüyle gençlere yönelik sosyal ve kültürel faaliyetlerinin yanı sıra eğitim faaliyetleri de yürüten bir gençlik yapılanmasıdır.

Temelleri 1981 yılında “Türk Dünyası’ndan Sesler Korosu” ile atılan Gençlik Kolları; Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra, Türk Dünyası’ndan gelen öğrencilere verdiği ücretsiz Türkiye Türkçesi kurslarıyla çalışma sahasını zenginleştirerek Türk Dünyası gençlerinin buluşma ve kaynaşma noktası haline gelmiştir. Bu birliktelik sonucunda ilki 1992 yılında düzenlenen Türk Dünyası Gençlik Kurultayı ile Gençlik Kolları kurumsallaşmaya başlamıştır.

Gençlik Kolları; kültürel ve sosyal çalışmaların yanında, akademik alanda da Türk Dünyası’nın etkin gençlik yapılanmalarından biri haline gelmiştir. 2006 yılında düzenlenen Türk Dünyası Gençlik Sempozyumu ile Türk Dünyası gençlerinin akademik ihtiyaçlarını tespit eden Gençlik Kolları; yine aynı yıl çeşitli branşlarda kurslar düzenlemeye başlamış, üye öğrencilerin akademik ve mesleki gelişimlerine katkıda bulun muştur.

2012 yılından itibaren düzenlemekte olan pazar kahvaltılarıyla, gençler daha sık bir araya gelip dostluk bağlarını güçlendirerek ortak bir çalışma kültürü oluşturmaktadır. Kahvaltılarda yapılan sunum ve tartışmalar sayesinde başta Türk Dünyası olmak üzere her alanda bilgi birikimlerini artırmakta ve farklı bakış açıları üzerine tartışarak yeni yöntemler geliştirmektedir.

2014 yılında alanında bir ilk olan, uzman akademisyenlerce sürdürülen dokuz haftalık Türk Dünyası Sosyal Bilimler Akademisi’ni hayata geçirmiştir. İdealist ama bilgi ve tecrübe açısından gelişmeye ihtiyacı olan üniversite öğrencilerini sosyal bilimlere ısındırmayı, onlara multidisipliner bir bakış açısı kazandırmayı, ileride bu alanda çalışmalar yürütecek gençleri birbirleriyle tanıştırıp aralarında güçlü bağlar kurarak ortak çalışmalar yürütmelerine aracı olmayı ve bunu yaparken de milli sosyal bilimler perspektifini öğrencilere sunmayı amaçlayan Türk Dünyası Sosyal Bilimler Akademisi, gençlerin bu ihtiyacını karşılamaya devam etmektedir.

Ayrıca lisans, yüksek lisans ve doktora düzeyindeki sosyal bilimler öğrencilerinin ilk bilimsel çalışmalarını paylaşabilecekleri mecraların yetersizliğinden hareketle 2014 yılında Türk Dünyası Genç Sosyal Bilimciler Kongresi düzenlenmiştir. İsmail Gaspıralı’nın 100. ölüm yıldönümü münasebetiyle, ana teması “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” olarak belirlenen Birinci Türk Dünyası Genç Sosyal Bilimler Kongresi; başta edebiyat, tarih, felsefe, sosyoloji, iktisat, hukuk, iletişim ve siyaset bilimi olmak üzere sosyal bilimler şemsiyesi altına giren tüm disiplinleri kapsayan uluslararası bir öğrenci kongresi olarak devam etmektedir.

2016 yılında yenilenen tüzük kapsamında Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Gençlik Kolları; faaliyetlerini Edebiyat, Fotoğrafçılık, Müzik, Tarih ve Bilgi Teknolojileri Kolları gibi müstakil birimlerle sürdürerek çalışmalarını daha verimli ve etkin bir hale getirmiştir ve Türk Dünyası gençlerine hizmet vermeye devam etmektedir.

Şimdiye kadar birçok devlet adamı, çeşitli kademelerde yönetici, akademisyen ve yazar yetiştiren Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Gençlik Kolları, faaliyet alanını geliştirerek çalışmalarını sürdürmektedir.